Ngu?n: https://nongnghiep.vn/nhan-giong-dua-sap-bang-cong-nghe-nuoi-cay-mo-te-bao-d345218.html

Tr??ng ??i h?c Trà Vinh cho bi?t, các nhà khoa h?c c?a Tr??ng ?? nghiên c?u thành c?ng ph??ng pháp nhan gi?ng d?a sáp b?ng c?ng ngh? nu?i c?y m? t? bào.

Kh?c ph?c ???c h?n ch? trong nhan gi?ng d?a sáp

D?a sáp?là m?t trong các gi?ng d?a có giá tr? kinh t? cao, là ??c s?n c?a t?nh?Trà Vinh. D?a sáp có ??c tính c?m (cùi) ??c s?t, hàm l??ng d?u cao h?n d?a th??ng, hàm l??ng dinh d??ng cao và mùi th?m ??c tr?ng. Tuy nhiên, do ??c tính di truy?n c?a lo?i d?a này, vi?c duy trì, nhan gi?ng d? b? lai, khi?n cho vi?c l?a ch?n cay con gi? ???c ??c tính t?t nh? b?n ch?t c?a gi?ng là r?t khó.

Ngày 14 tháng 6 n?m 2017, B? Khoa h?c và C?ng ngh? ?? ??ng y th?c hi?n ?? tài “Nghiên c?u nhan gi?ng d?a b?ng c?ng ngh? nu?i c?y m? t? bào và k? thu?t tham canh d?a tr?ng gi?ng nu?i c?y m?”.

?? tài này ???c th?c hi?n b?i ??i ng? các nhà khoa h?c c?a Tr??ng ??i h?c Trà Vinh v?i t?ng kinh phí 10,5 t? ??ng. TS Ph?m Th? Ph??ng Thúy, Phó Tr??ng phòng Khoa h?c C?ng ngh? (Tr??ng ??i h?c Trà Vinh)?cùng PGS.TS Ph?m V?n ??ng (Vi?n Di truy?n N?ng nghi?p) làm ch? nhi?m ?? tài và các gi?ng viên Khoa N?ng nghi?p Th?y s?n (Tr??ng ??i h?c Trà Vinh) cùng th?c hi?n v?i m?c tiêu nghiên c?u ?ng d?ng c?ng ngh? nu?i c?y m? t? bào, k?t h?p v?i các gi?i pháp canh tác ?? b?o t?n, l?u gi?, nhan gi?ng và phát tri?n m?t s? gi?ng d?a có giá tr? kinh t? cao ph?c v? ch??ng trình tái c? c?u ngành n?ng nghi?p và phát tri?n n?ng th?n t?i t?nh Trà Vinh.

Ph??ng pháp?nu?i c?y m??t? bào cho phép tái sinh ngu?n cay gi?ng d?a sáp và giúp duy trì gi?ng này m?t cách hi?u qu? h?n. K? thu?t nhan gi?ng này là ph??ng pháp t?i ?u nh?t ?? nang cao ty? lê? tra?i sa?p/quày ?a?t t? 80 – 100%.

TS Ph?m Th? Ph??ng Thúy cho bi?t: Hi?n t?i, ?? tài ?? xay d?ng ???c v??n cay ??u dòng d?a sáp tr?ng gi?ng c?y ph?i h?u tính v?i di?n tích 5ha t?i Tr??ng ??i h?c Trà Vinh. Bên c?nh ?ó, ?? có ???c quy trình nhan?gi?ng d?a sáp?b?ng k? thu?t nu?i c?y ph?i h?u tính v?i t? l? thành c?ng ??t t? 55%.

Các nhà khoa h?c th?c hi?n ?? tài c?ng ?? t?o ???c m? s?o (callus) in vitro m?t s? gi?ng d?a có giá tr? khoa h?c và kinh t? cao c?a Vi?t Nam (d?a sáp/d?a d?a) ?? làm v?t li?u cho quá trình t?o t? bào ti?n ph?i – m? s?o ph?i hóa d?a. T? ?ó, t?o ???c t? bào ti?n ph?i – m? s?o ph?i hóa d?a (ph?i v? tính, ph?i soma) t? m? s?o (callus) d?a và tái sinh ???c cay d?a t? m? s?o ph?i hóa c?a d?a (d?a v? tính – in vitro) và thi?t l?p ???c quy trình ??a cay d?a v? tính – in vitro ra tr?ng và ch?m sóc ? nhà l??i/v??n ??m.

T? l? trái sáp có th? ??t 100%

C?ng theo TS Ph?m Th? Ph??ng Thúy, sau 5 n?m th?c hi?n, ?? tài ?? ??t ???c k?t qu? n?i b?t trên l?nh v?c c?y ph?i và c?y m?.

??i v?i l?nh v?c nu?i c?y m?, ?? tài ?? xác ??nh ???c m?i tr??ng t?i ?u và m?u m? s? d?ng ?? t?o ???c m? s?o d?a và m?i tr??ng t?o t? bào ti?n ph?i d?a, m?i tr??ng ?? bào ti?n ph?i bi?t hóa thành ph?i v? tính, m?i tr??ng t?o ch?i c?a ph?i v? tính và m?i tr??ng t?o r?.

100% cay s?ng sót sau 1 tháng, sau 3 tháng t? l? cay phát tri?n lá non ??t 72,9% trên giá th? TS2 (100% rong th?y ?ài) v?i ch?t ph?i tr?n là x? d?a v?i t? l? 1:2. ?? tài t?o ra 300 cay con d?a sáp in vitro, 300 cay con d?a d?a in vitro, 200 cay d?a sáp ngoài v??n ??m và 200 cay d?a d?a ngoài v??n ??m.

Quy trình t?o cay d?a t? m? s?o ph?i hoá c?a d?a sáp th?c hi?n ??y ?? theo các b??c và t?o ???c cay d?a hình thành t? ph?i v? tính, ?em tr?ng trong giá th? thích h?p. ?ay là nghiên c?u có giá tr? và ?áng khích l?. ??ng th?i, quy trình nhan nhanh in vitro gi?ng d?a sáp (Makapuno Coconuts) th?ng qua giai ?o?n t?o ph?i v? tính ???c ch?p nh?n ??n sáng ch? h?p l? c?a C?c S? h?u Trí tu?.

Quy trình t?o ra cay d?a t? m? s?o ph?i hoá c?a d?a d?a ???c ?ánh giá cao v? s? ?a d?ng c?a thí nghi?m, là c? s? quan tr?ng cho vi?c xay d?ng quy trình, ch?t l??ng và kh?i l??ng nghiên c?u ?áp ?ng theo yêu c?u ??t hàng.

V?i k?t qu? trên, ngày 18/11/2022, H?i ??ng Khoa h?c và ?ào t?o Tr??ng ??i h?c Trà Vinh ?? thành l?p h?i ??ng ?ánh giá, nghi?m thu ?? tài c?p c? s? v?i s? phi?u ??ng y là 100%. Thành c?ng c?a ?? tài có ti?m n?ng r?t l?n ?? ??a vào s?n xu?t cay gi?ng v?i quy m? l?n và hoàn thi?n quy trình tr?ng, giúp t?o s?n ph?m trái d?a sáp và d?a d?a có ch?t l??ng cao ph?c v? nhu c?u trong n??c và xu?t kh?u.

TS Ph?m Th? Ph??ng Thuy cho bi?t thêm: “Hi?n nay, ph??ng pháp c?y m? t?o ra th? h? cay con ??ng ??u v? góc ?? di truy?n. Ch? có?cay d?a?là nhan gi?ng b?ng ph??ng pháp h?u tính, m?i cá th? ??u khác nhau v? m?t di truy?n. M?c ?ích c?a nghiên c?u này là ??a vào s?n xu?t cay gi?ng ??ng ??u v? m?t di truy?n ?? có qu?n th? ??ng ??u v? ch?t l??ng, n?ng su?t. Vi?c ?ng d?ng c?y m? ?? s?n xu?t gi?ng d?a là nhu c?u c?p thi?t mà lau nay c? th? gi?i ch?a làm ???c.”

S?n ph?m ?? tài có 500 cay d?a sáp c?y m? và 500 d?a d?a c?y m?. Tuy nhiên, tác gi? c?ng cho bi?t ??n nay, h? s? nhan c?a ph??ng pháp này trên d?a sáp còn th?p, cao nh?t m?i ??t ??n 30. Do ?ó, h??ng t?i, các tác gi? s? ti?n hành nghiên c?u ?? nang cao h? s? nhan c?a ph??ng pháp này b?i h? s? nhan càng cao càng gi?m ???c giá thành s?n xu?t.

?? tài ti?p t?c xin ???c tri?n khai nghiên c?u giai ?o?n 2 v? hoàn thi?n quy trình nhan giai ?o?n v??n ??m và ?ánh giá kh? n?ng thích nghi c?a gi?ng d?a sáp, d?a d?a c?y m? vùng ?BSCL. ??c bi?t, các s?n ph?m ???c hình thành t? ?? tài là v??n d?a sáp 5ha. Hi?u tr??ng Tr??ng ??i h?c Trà Vinh ?? ky quy?t ??nh thành l?p Ban qu?n ly d? án, ??ng th?i phê duy?t d? án “Ch?m sóc, khai thác, b?o t?n s?n ph?m c?a ?? tài nghiên c?u khoa h?c c?p B? – V??n cay ??u dòng d?a sáp” v?i l?i nhu?n t?ng 5 n?m là h?n 2,6 t? ??ng.

?ay là n?i cung c?p ngu?n cay gi?ng d?a sáp, d?a d?a làm v?t li?u chu?n cho nhan gi?ng, s?n xu?t cay gi?ng ch?t l??ng cao, ?áp ?ng ???c nhu c?u cay gi?ng c?a ng??i dan trong và ngoài t?nh. ??ng th?i là n?i b?o t?n, tham quan và th?c hi?n các nghiên c?u có liên quan v? cay d?a sáp góp ph?n thúc ??y vi?c phát tri?n kinh t? – x? h?i t?i ??a ph??ng.

Hi?n nay, giá trái d?a sáp t?i v??n t? 80.000 – 150.000 ??ng/trái, ??i khi t?ng ??n 160.000 – 170.000 ??ng/trái vào các mùa l? h?i, cao g?p 10 – 20 l?n so v?i trái d?a ta, d?a dau. V?i ??c tính c?m (cùi) ??c s?t, ?? d?u cao h?n d?a th??ng, hàm l??ng dinh d??ng cao, mùi th?m ??c tr?ng h?n nên d?a sáp ???c dùng ?? ch? bi?n th?c ph?m (kem, bánh, k?o), n??c gi?i khát và m? ph?m, cho hi?u qu? kinh t? g?p 10 – 20 l?n d?a th??ng.

Minh ??m